Wydawałoby się, że inteligencja to pojęcie, które rozumiemy jednoznacznie. Im bardziej jednak rozwija się psychologia, tym więcej pojawia się niuansów. Ostatnie badania dowodzą, że występuje przynajmniej kilka różnych typów inteligencji u człowieka. To jaki rodzaj będzie nam przypisany, może zależeć od tego, czy akurat lubimy pisać albo tańczyć, czy może grać na instrumencie. To może być również świetna orientacja w przestrzeni lub natychmiastowe rozwiązywanie łamigłówek, czy też może orientacja w grach takich jak jednoreki bandyta w Total Casino.
Oczywiście poszczególne typy inteligencji mogą się przeplatać między sobą i u jednej osoby można znaleźć kilka takich cech. Ważne jest, aby zidentyfikować u siebie takie możliwości lub u naszych dzieci. Nauka potwierdza, że to może bardzo pomóc, jeżeli chodzi o przyszły rozwój zawodowy lub realizację w obszarze jakiegoś hobby albo pasji. Nowe definicje inteligencji pozwalają także skończyć z krzywdzącymi opiniami na temat innych osób uważanych za mniej inteligentne. Mogą być po prostu inteligentne z innym obszarze aktywności życiowej.
Ocena inteligencji na podstawie obserwacji
Okazuje się też, że z reguły nie będziemy trafnie oceniać inteligencji drugiej osoby. W końcu kontakty międzyludzkie bazują przede wszystkim na wrażeniach zmysłowych. Gdy kontaktujemy się z kimś innym, to nie zachodzi u nas jakiś głębszy proces rozumowania i nie towarzyszy temu refleksja. Raczej bazujemy na tym, jakie wrażenia wzrokowe i słuchowe towarzyszą kontraktowi. Nie będziemy się wówczas raczej zastanawiali nad tym, jaki typ inteligencji będzie u konkretnej osoby dominować i czym mogło to być uwarunkowane. Koncentrujemy się na wzroście, estetyce, a więc wyglądzie zewnętrznym albo barwie głosu.
Wówczas kogoś darzymy większą lub mniejszą sympatią, a tak naprawdę takie oceny przecież raczej nie będą zbytnio racjonalne. Do tej błędnej oceny będzie dochodzić obszar kulturowy i język, którym będzie się posługiwać dana osoba. Jak widać, jest cała masa przeszkód, które będą stawały na drodze do rzetelnej oceny inteligencji innego człowieka.
Jak zmierzyć iloraz inteligencji?
Wielu naukowców, którzy od lat starają się udoskonalać testy mające skutecznie zmierzyć iloraz inteligencji, bierze pod uwagę czynnik wieku i oczywiście walory umysłowe. W nauce od dawna zresztą jest obecna kluczowa zagadka dotycząca naszej umysłowości. Z jakiego powodu bardzo często spotykany osoby, które będą wręcz genialne w określonych dziedzinach, a w innych będą całkowicie niezaradne? Czy wtedy można określić na podstawie takich obserwacji, czy są oni inteligentni albo nie? Okazuje się, że typowe testy na inteligencję nie będą tutaj dawały jednoznacznej odpowiedzi. Nie bez powodu, więc coraz większa ilość naukowców stara się rozwikłać tę zagadkę i pewne postępy jak się okazuje, poczyniono.
Koncepcja inteligencji wielorakiej
Prawdziwym przełomem była pewna koncepcja, która pojawiła się w 1983 roku na terenie Stanów Zjednoczonych. Wówczas właśnie amerykański psycholog Howard Gardner zaprezentował teorię mówiącą o tzw. inteligencji wielorakiej. Jak łatwo się domyślić, jak sama nazwa wskazuje, koncepcja ta zakłada, że nie można mówić o jakimś jednym rodzaju inteligencji.
Oczywiście przeciwnicy tej teorii wskazują, że nie została ona poparta silnymi dowodami naukowymi. Poza tym w środowisku naukowym spotkała się z bardzo krytycznym przyjęciem. Niemniej jednak te nowe typy inteligencji są nieustannie wykorzystywane w przypadku oceniania możliwości rozwoju konkretnych jednostek. W praktyce chodzi o to, że te rodzaje inteligencji to zbiór określonych predyspozycji, którymi poszczególne osoby dysponują. Jeżeli u konkretnego człowieka przeważają pewne cechy, to właśnie taki typ inteligencji będzie u niego dominować.
